Bu tanım, günlük konuşmalar içinde aynı kelime gurupları ile farklı mesajlar iletir.
Mekanın aydınlatılarak kullanıma uygun olduğunu duyurmak için kullanıldığı gibi, bir konunun muhatabı tarafından anlaşıldığının argo sorgu ifadesi olarak da aynı kelimeler kullanılır.
Ampul, tanrısal gücün gökteki simgesi güneşin aydınlatma etkisinin, insan tarafından üretmesi amacı ile oluşturuldu.
Güneş, Türk töremizde önemli bir kutsal kaynaktır.
Hürmet ettiğimiz ve konakladığımız yerlerin kapılarını güneşe karşı döndürerek aydınlığın haneye girmesi sağlanmıştır.
Güneşin doğduğu yön esas alınarak diğer tanımlamalar yapılmıştır.
İnanç yüzlü adalet mottosu ile başlayan aydınlık beklentisinin kültürümüzde ayrı yeri vardır. Mesela orta Asya’da misafir baş köşeye (Tör) oturtulur.
Onun için kesilen kurbanın başı tüm olarak tepsi içinde bir bıçakla misafire getirilir.
Baş köşede oturan misafir kurbanın dilini kesip oradaki Aksakallı’ya, kulağını da oradaki en gence verir.
Kulağı vermenin amacı dinle.
Dili vermenin amacı ise konuş bizi aydınlat demektir.
Ampul ışıması için enerjiye ve yanıp sönmesi için kumanda edilmeye muhtaçtır.
Birisi anahtardan kumanda açarsa, kablodan enerji verilmesinin yolu açılır, kaparsa enerjisi de kesilir ve ışıması kaybolur.
Ampul, bulunduğu yerde suni olarak yarattığı ışımayla, gücü temin edenin çıkarlarına fayda sağlar. Hatta yönlendirilmiş ampulün ışımasının bir yere odaklanmasına ‘görev aydınlatması’ denir.
Ampül ile aydınlandım diyen insanların ıslahı çok zor, ne geçmişini ne de töresini hatırlar, yanılsamalara yol açan bir unsur olarak da görev yaptırılır.
Kumanda edenlerin ve/veya gücü temin edenlerin isteğine göre gerek yönetme gerekse de yönetici seçimlerinde yanılsamalar devam ettirilir. Sıfırlanmış ortam ve teslimiyetçi anlayışların iyice kök salmasıyla dışa bağlılığın daha da artacağı karanlık gün(kün)’ler anlamına da gelebilmektedir.
Hizmet ettiklerinin işine geldiğinde ‘aç’ derler açarlar, ‘kapat’ derler kapatırlar, lakin aldığı güç veya kumanda edici gidince, ampul işlevsiz olur.
Günlük konuşmalar, işlevin bittiğini veya işlerin kontrolden çıktığını da aynı söz dizgisiyle; ‘ampul yandı’ diyerek sonlandırır.
Ampul yandı mı!